Niemcy hitlerowskie doskonale zdawały sobie sprawę, jakim narzędziem w rękach władzy były organizacje sportowe oraz same imprezy.
Przez wychowanie w duchu rywalizacji sportowej kształtowano przyszły charakter młodzieży. Duch przywództwa, zwycięstwa a co za tym idzie zakamuflowanego rasizmu gościł na każdej z tych imprez. Tak kształtowano przyszłych "wojowników" .
Początki tego były w Berlinie 1936 roku oraz w Garmisch - Partenkirchen. Sport propagowano nie tylko poprzez organizację zawodów czy powoływanie nowych organizacji o sportowym czy pseudosportowym charakterze ale również przez wystawy ze sportem związane. Kilka z nich właśnie odbyło się we Wrocławiu i było preludium do lipcowego festynu z 1938 roku.
Do nich należały :
- Wielka Śląska Wystawa Sportowa 24 III - 8IV 1934 goszcząca min. w Pawilonie Czterech Kopuł Poelziga.
- Ogólnoniemiecka Wystawa Olimpijska - lato 1936 (dotyczyła XI Igrzysk Olimpijskich w Berlinie I IV Zimowych Igrzysk w G - P),
- Pierwsza Ogólnoniemiecka Wystawa Sportowa Wrocław 1938 (towarzysząca DTuS ). 20 VII - 14 VIII 1938 r. (74300 zwiedzających).
Cały festyn nazywał się "Deutsches Turn- und Sportfest 1938 in Breslau" czyli , kolejne Ogólnoniemieckie Święto Gimnastyki i Sportu.
Pierwsze takie święto w Niemczech miało miejsce w 1894.
Miasto Breslau zostało organizatorem święta w 1938 r. ponieważ leżało w miejscu ciekawym geopolitycznie jak na tamte czasy - bliskość granic Polski i Czech oraz pozostałych państw Europy południowo - wschodniej. Pamiętajmy, że był rok "przyłączenia" Austrii do hitlerowskich Niemiec (18.III. 1938 r.) oraz czas przygotowań do zajęcia zachodnich Czech (Protektorat Czech i Moraw 15.III.1939). Właśnie Wrocław był doskonałym miejscem do okazania siły i jedności wszystkich Niemców. Świadczyć może o tym cytat obecny na towarzyszącej tej imprezie wystawie w Jahrhunderthalle:
Znaczna część gości będących uczestnikami wydarzeń lipca 1938 r. we Wrocławiu stanowili przyjezdni, a wśród nich ziomkostwa i mniejszości niemieckie z krajów ościennych a szczególnie Niemcy Sudeccy.
"Ćwiczenia niemieckich sportowców muszą stać się punktem kulminacyjnym wszystkich fachowych osiągnięć Ogólnoniemieckiego Święta Gimnastyki I Sportu we Wrocławiu. Muszą być żywym wyrazem ewangelii ciała, siły i jedności naszej woli. Wrocławskie ćwiczenia gimnastyczne muszą stać się symfonią ciała, podczas której wielotysięczny chór sportowców w wielostronnych ale silnych dyscyplinach wzniesie się w niebiańskiej harmonii: Dla Niemiec! Dla Ojczyzny! Dla Ojcowizny!"
Drugim argumentem były możliwości miasta, które stanowiło doskonałe zaplecze do zorganizowania tego typu przedsięwzięcia.Od 1913 roku i pamiętnej Wystawy Stulecia po przez Targi Wrocławskie czy Brunatne miasto udowodniło iż jest idealnym organizatorem wystaw, zlotów wieców czy spotkań. Wrocław posiadał wiele parków, ogrodów, placów oraz miejsc czynnej rekreacji będących na tyle blisko samego centrum, że pozwalały na korzystanie z nich wszystkim chętnym i umożliwiały łatwą komunikację.
Posiadał doskonałą bazę hotelową o czym może świadczyć fakt, iż przez hotele wrocławskie w 1938 roku przewinęło się 217887 osób.
Był w czołówce miast niemieckich pod tym względem.
Miasto żyło tą imprezą, przygotowywało się odświętnie.
Na sklepach w kioskach można było spotkać reklamy, broszury czy nawet stemple okolicznościowe z okazji DT- uS.
Te ostatnie wbrew pozorom były stemplowane na kartkach jedynie w dwu urzędach pocztowych.
Były to UP nr.1 (Albrechtstraße 24/26 - Krawiecka róg Wita Stwosza) i UP nr 2 (Flursstraße 1/9 - Dworzec Główny).
Cały świat został zarzucony charakterystycznym logo imprezy.
Podczas imprezy na terenie kompleksu sportowego czynne były specjalnie na tę okazje utworzone punkty pocztowe. Były pootwierane dodatkowe okienka telegraficzne na pocztach gdzie można było nadać telegram do bliskich z okazji festynu. Organizowano nawet ruchome punkty pocztowe na przedmieściach Wrocławia. Specjalne wycieczki w okolicach Wrocławia dla chętnych, w przerwach pomiędzy imprezami festynu też były wtedy codziennością.
Z samego festynu przeprowadzane były relacje radiowe za pośrednictwem stacji radiowej na Krzykach przy obecnej ulicy Karkonoskiej.
Jednak tym dniem, który dla miasta miał być najważniejszy to dzień ostatni DT-uS. Wielka feta i uroczysty przemarsz ulicami Wrocławia miały zakończyć ten sportowy tydzień. Dzień ten był na równi ważny ze względu na przyjazd Adolfa Hitlera na DT-uS. Miasto, jak łatwo zobaczyć na zdjęciach oraz na wszelkiego typu podobnych uroczystościach z Hitlerem związanych dostało "histerii" na cześć wodza. Apogeum tej paranoi miało miejsce podczas przemarszu delegacji Niemców Sudeckich. Ulice tonęły w kwiatach i flagach z hackenkreuzem. Tłumy ludzi na ulicach, placach oraz w kompleksie Konwiarza. Dokładnie rok wcześniej miasto gościło kanclerza na uroczystościach związanych z II Deutschen Sängerbundfest w tym samym czasie i miejscu. Kult wodza był tak silny, że za każdym razem witano go na nowo spontanicznie, histerycznie i niepowtarzalnie.
Miejscie ogranizacji imprezy
Kompleks sportowy Stadionu Olimpisjkiego autorstwa Richarda Konwiarza do dziś cieszy oko swoim rozmachem, architekturą i rozplanowaniem. Zaprojektowany został w latach 1924 -1925 a budowano go od 1925 do 1929 roku. W latach III rzeszy został dodatkowo rozbudowany w/g projektów samego autora oraz takich architektów jak: Pohl, Sobanski, Weiß, Lawatsch, Wallasch. Cześć obiektów rozbudowano, część zmieniono a inne wybudowano jak na przykład hala gimnastyczna. Etap rozbudowy w latach trzydziestych był ewidentnie podporządkowany celom propagandowym. Przykładem niech będzie łąka Friesena czy sama brama wejściowa, której charakterystyczna budowa podporządkowana była kolumnom marszowym mającym paradnie w jej cieniu defilować. Kompleks Stadionu Konwiarza w latach III rzeszy na cześć marszałka lotnictwa nosił nazwę Hermann Göring Sportfeld. Był sporym kompleksem pod względem powierzchni jak również urozmaicenia obiektów znajdujących się na nim. Innymi elementami stanowiącymi tło dla wszelakiej maści imprez propagandowo - sportowych były obiekty, place sportowe czy stadiony Wrocławia.
Podczas DT-uS odbywały się oficjalne mistrzostwa Niemiec w wielu dyscyplinach a co za tym idzie impreza gościła najlepszych sportowców III rzeszy.
Przykładem niech będą mistrzostwa Niemiec w lekkiej atletyce mężczyzn i kobiet czy mistrzostwa w rolkach, (Rollschuhsport) regatach oraz tenisie stołowym. Mistrzostwa kobiet w piłce ręcznej.
Po za mistrzostwami Niemiec w niektórych dyscyplinach jednocześnie odbywały się mistrzostwa obwodów (Gau), rywalizację miast czy też sportowych organizacji niemieckich jak również militarnych. Ważnym, wcześniej wspomnianym elementem było uczestnictwo obwodów niemieckich (Gau) reprezentujących poszczególne regiony Niemiec hitlerowskich.
Każdy z nich składał się z kilku, kilkunastu okręgów (Kreis) i miał swoja centralę na czas trwania zawodów w Breslau.
Każdy z uczestników wiedział gdzie o której i w jakim dniu jest jego miejsce.
Wszyscy mieli ulotki z dokładnymi rozkładami jazdy komunikacji miejskiej z idealnie rozpisanymi czasami i lokalizacją najbliższych danemu obwodowi przystanków.
Po za sportowcami reprezentującymi różne rejony Niemiec (Gau) w zawodach brały również wcześniej wspomniane drużyny SS (Schutzstaffel), S.A. (Sturm Abteilung), WH (Wehrmacht), Polizei, Deutsches Volkssturm, Luftwaffe, Kriegsmarine. a z młodzieżowych HJ (Hitlerjugend) czy BDM (Bund Deutscher Mädel), NSFK (Nationalsozialistisches Fliegerkorps- Narodowosocjalistyczny Korpus Lotniczy), DRL (Deutschen Reichsbundes für Leibesübungen - Niemiecki Związek Wychowania Fizycznego ).
Za: http://www.atrakcje-wroclawia.pl.tl/%26%239679%3B-III-Rzesza.htm
Na podstawie:
"Deutsches Turn- und Sportfest 1938 in Breslau 24-31,Juli 1938" - wydawnictwo okolicznościowe Ministerstwa Sportu Rzeszy z 1938 r.
"Wrocławska Architektura spod znaku swastyki na tle budownictwa III rzeszy", Janusz L. Dobesz - oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1999 r.
"Breslau 1937 - Stadtplan" - plan Wrocławia z 1937 roku, oryginał.
"Breslau und Schleßiens Berge" - Verkehrsamt der Stadt Breslau 1938.
"Wrocławskie targi i wystawy w systemie propagandy hitlerowskiej w latach 1933 - 1944", Artur Kamiński - Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
